مهریه و شرایط و انواع آن: بعد از اجرای مراسم خواستگاری خانواده عروس و داماد برای اجرای مراسم بله برون گرد هم می‌آیند. خانواده عروس و داماد در مراسم بله برون درباره زمان عقد شروط ضمن عقد و رسم و رسومات خانواده‌ها و همچنین نحوه برگزاری عروسی و تمامی جزئیات جشن‌های پیش رو صحبت می‌کنند. مهمترین بحث در مراسم بله برون مهریه و میزان آن است.
ابتدا باید بررسی شود که مهریه چیست؟ به چند دسته تقسیم میشود؟ مهریه از منظر قانون به عندالمطالبه و عندالاستطاعه تقسیم میشود؟ اما چه تفاوتی میان مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه وجود دارد؟ قوانین مرتبط با مهریه چیست؟ در مقاله زیر به این سوالات و دیگر سوالات مرتبط پاسخ خواهیم داد.
مهریه چیست؟
مهریه مالی است که در زمان عقد ازدواج یا پس از ان به توافق طرفین یا به توسط شخص ثالث در قبال ازدواج برای زوجه تعیین میشود و زوجه مالک مال تعیین شده می‌گردد و هر تصرفی بخواهد میتواند در آن بکند.
مهرالمثل چیست؟
مطابق ماده ۱۰۸۷ قانون مدنی اگر در عقد نکاح مهریه تعیین نشده باشد یا عدم مهر شرط شده باشد نکاح صحیح هست و طرفین می‌توانند به تراضی مهریه را تعیین کنند و اگر قبل از تراضی بر تعیین مهر معین بین آنها نزدیکی واقع شود زن مستحق مهرالمثل است. برای تعیین مهرالمثل حال زن از حیث شرافت خانوادگی و سایر شرایط مورد بررسی و لحاظ قرار گیرد.
مهرالمتعه چیست؟
مطابق ماده ۱۰۹۳ قانون مدنی هرگاه در عقد نکاح مهریه تعیین نشود و مرد قبل از تعیین مهر و قبل از نزدیکی زن خود را طلاق دهد زن مستحق مهر المتعه هست. در تعیین مهرالمتعه حال مرد از حیث غنا و فقر لحاظ میشود.
چه زمانی زن مالک نصف مهریه میشود؟
اگر قبل از نزدیکی طلاق واقع شود.
چه زمانی زن مالک مهریه میشود ؟
با جاری شدن خطبه عقد میان عروس و داماد و تعیین و ثبت دقیق مهریه این حق به زوجه تعلق میگیرد و مالک آن میشود. اگر در عقدنامه مهریه به صورت عندالمطالبه نوشته شده باشد شما میتوانید هر زمان که بخواهید اقدام به دریافت آن کنید. در این نوع مهریه پرداخت آن صرفاً به هنگام طلاق نیست و شما در هر زمانی از زندگی که بخواهید میتوانید برای دریافت آن اقدامات لازم را انجام دهید.
پرداخت مهریه چگونه انجام میگیرد؟
اگر فردی می‌خواهد اقدام به ازدواج کند باید بداند که قوانین چگونه است؟ وقتی خطبه عقد ثبت میشود، به لحاظ قانونی دینی و عرفی یک خانم صاحب مهریه میشود و میتواند هر زمان که بخواهد آن را مطالبه نماید. اما تمام اینها بستگی به شروط ضمن عقد و آنچه که در عقدنامه طی شده است، دارد. اگر بخواهید هر زمان که مایل بودید مهریه را دریافت کنید باید حتماً نوع مهریه شما از نوع عندالمطالبه باشد در غیر اینصورت یعنی اگر مهریه عندالاستطاعه باشد حتما باید در محضر دادگاه توانایی مالی شوهر در پرداخت مهریه را اثبات کنید. در غیر اینصورت پرداخت مهریه با تصمیم به مراجع قضایی پیگیری میشود.
اما سوال بعدی این است که مهریه عروس چقدر باشد؟
نکته بسیار مهم و حائز اهمیت این است که شما باید مهریه خود را در حد توان داماد انتخاب کنید چرا که هیچ کس به جز او وظیفه پرداختش را به عهده ندارد و فقط داماد موظف است به لحاظ قانونی و شرعی مهریه شما را تمام و کمال بپردازد. پس حتماً قبل از تعیین مهریه با خود داماد مشورت نمایید.
در چه شرایطی مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد؟
هر گاه عقد نکاح باطل باشد و نزدیکی نیز واقع نشده باشد و همچنین در صورت فسخ نکاح قبل از نزدیکی مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد.
آیا در عقد موقت (صیغه) مهریه به زن تعلق میگیرد؟
در عقد موقت (صیغه) نیز مهریه وجود دارد و به زن تعلق میگیرد حتی در صورت عدم تعیین مهر در عقد موقت نکاح باطل است!!
نحوه محاسبه مهریه جهت پرداخت چگونه است؟
اگر بخواهیم نحوه محاسبه قانونی را بیان کنیم لازم است بدانید که محاسبه بر اساس نرخ روز است. نرخ روز را بانک مرکزی اعلام میکند این نرخ هر ساله بر اساس شاخص بهای کالا قیمت طلا و ارز تعیین میشود.
مهریه بر اساس فرمول زیر محاسبه می‌گردد :
مبلغ مهریه مقرر شده عدد شاخص در سال قبل از مطالبه عدد شاخص در سال وقوع عقد
چه چیزهایی را به عنوان مهریه میتوان تعیین کرد؟
مطابق قانون مدنی و قانون حمایت خانواده هر آنچه که مالیت داشته باشد میتوان به عنوان مهریه تعیین نمود اعم از یک چوب کبریت یا بی نهایت سکه طلا یا هر چیز ارزش دار دیگری مثل خانه یا ماشین یا باغ.
عجیب‌ترین مهریه‌ها در ایران طی چند سال گذشته: درگذشته چندان نظارتی بر مهریه و نوع آن نبوده است و به همین سبب مهریه‌های عجیب انتخاب شدند. مهریه‌ای از قبیل اعضای بدن، بال مگس و بال پروانه ، چندین راس غزال و آهو و مهریه مرجان‌های دریایی ،مهریه از گل‌های کمیاب و وحشی. ولی اکنون و بر عکس باور مردم اعضای بدن نمی‌توانند به عنوان مهریه تعیین گردند.
مهریه به ارث می‌رسد :
شاید برای شما هم عجیب باشد که مهریه به ارث می‌رسد. مهر مالی است در انحصار زنان و زمانی که مطالبه کند میتواند آن را دریافت نماید مسئول پرداخت مهریه همسر یک خانوم است. در واقع اگر خانمی قبل از فوت خود آن را نگرفته باشد وراث قانونی می‌توانند مهریه خانم را از همسرش مطالبه کنند.
مهریه زیاد هیچگاه ضامن خوشبختی زوجین نبوده است و همچنین مهریه کم نیز هیچ زوجه را به بیچارگی نکشانده است پس آگاهانه پیش بروید و با رضایت خانواده‌ها تمام تلاش‌تان را در شناخت بهتر یکدیگر بگذارید و مطمئن باشید که ازدواج موفق با شناخت و آگاهی مطلوب پدید می‌آید.
حق حبس چیست و چه شرایطی دارد؟
مطابق قانون مدنی زن میتواند تا وقتی که تمام و کمال مهریه به وی پرداخت نشده است از ایفای وظایفی که قانونا بر عهده وی گذاشته شده است امتناع نمیاد اعم از تمکین عام و خاص ولی شرایطی دارد مثل اینکه زوجه قبل از پرداخت مهریه از همسر خود تمکین خاص (روابط زناشویی) نداشته باشد و مهریه عندالمطالبه باشد.
درباره مهریه و شرایط و انواع آن بیشتر بدانید:
وصول مهریه از دیه متوفی :
در صورت فوت زوج، زوجه میتواند مهریه خود را از ترکه وی مطالبه و وصول نماید، در این راستا سوالی که پیش می‌آید این است که در صورتی که دیه مردی که بر اثر تصادف و سانحه فوت کرده است. آیا میتوان از محل دیه متوفی نسبت به وصول مهریه اقدام نمود؟ دیه جزء ما ترک متوفی است در نتیجه مهریه زوجه متوفی از محل دیه قابل پرداخت میباشد.
وصول مهریه از سهم الارث زوج:
مهریه دینی است بر گردن مرد که زن مالک آن است. اگر پدر یا مادر زوج فوت کنند و از این جهت سهم الارثی یا مالی به زوج (همسر زوجه) برسد مهریه از این مال قابل توقیف است و سهم الارث زوج در قبال مهریه توقیف میشود.
وصول مهریه از ماترک زوج چگونه است؟
اگر زوج فوت کند و تا ان زمان مهریه همسر خود را پرداخت نکرده باشد پس از فوت زوجه میتواند مهریه خود را از اموال زوج متوفی وصول کند که به شرح ذیل است:
1-زوج فوت کرده و اموالی به جای گذاشته است: زمانی که زوج فوت میکند در بیشتر اوقات زوجه آنها علاوه بر سهم الارثش خواهان دریافت مهریه نیز میباشد. مهریه زن جزء طلب ممتاز تلقی میشود و این طلب در اولویت‌های پرداختی‌های بدهی شخص متوفی قرار میگیرد. بنابراین در چنین شرایطی که زوج فوت شود و زوجه خواهان مهریه باشد در مرحله‌ی اول وصی متوفی و یا ورثه موظف هستند اقدامات لازم جهت پرداخت مهریه و جلب رضایت زوجه از اموال به جامانده‌ی میت انجام دهد و در مراحل بعدی اجازه‌ی تقسیم اموال بین سایر وراث بوجود می‌آید.
2-ارث یکی از ارقاب به زوج رسیده است: در صورتی که زوج جزء وراث باشد و از این طریق اموالی به او برسد زوجه میتواند مهریه خود را از محل آن طلب نموده و اقدام به توقیف سهم الارث زوج نماید. در این حالت چنانچه سایر وراث خواهان فروش و تقسیم مال مشاع باشند می‌بایست یا حقوق زوجه را پرداخته و یا اینکه رضایت او را در این خصوص جلب نمایند، در غیر اینصورت زوجه میتواند از دادگاه تقسیم و فروش مال را بخواهد به دیگر بیان زوجه جانشین زوج در دریافت حق السهم او از ارث خواهد بود.
وصول مهریه از اموال شخص ضامن :
براساس ماده 684 قانون مدنی، بر اساس عقد ضمان، فردی که به عنوان ضامن تعیین میشود موظف است بدهی آن شخص را پرداخت نماید.
اگر مرد مهریه را پرداخت نکرد، فرد ضامن موظف است که پرداخت مهریه را برعهده بگیرد و در صورت عدم پرداخت، زوجه میتواند از وی شکایت به عمل بیاورد. میتوان در مهریه عندالمطالبه، مهریه عندالاستطاعه و نیز مهریه بیش از ۱۱۰ سکه نیز، ضامن قرار داد. در مهریه عندالاستطاعه، ضامن پرداخت مهریه زمانی باید به تکلیف پرداخت عمل نماید که بدهکار اصلی به توان مالی رسیده باشد، والا درخواست و مطالبه مهریه از ضامن به نظر یا توافق طرفین سازگار نیست.
درخواست گرفتن مهریه از ضامن میتواند یا به‌صورت جداگانه مطرح شود یا شرط شود اگر مهریه از سوی بدهکار اصلی یا شوهر پرداخت نشد، میتوان به ضامن مراجعه کرد.
وصول مهریه از اموال ثبت نشده چگونه است ؟ بر اساس ماده 101 قانون اجرای احکام مدنی، توقیف چنین اموالی (اموال غیرمنقول مانند خانه فاقد سابقه ثبت) زمانی مجاز است که محکوم‌علیه (کسی که حکم به ضرر او صادر شده است)، در آن، «تصرفِ مالکانه» داشته باشد یا اینکه به موجب حکم نهایی، مالک آن مال، شناخته شده باشد.
البته اگر به موجب حکمی، محکوم‌علیه، مالک آن مال شناخته شده اما آن حکم، هنوز نهایی نشده باشد، میتوان آن مال را به عنوان اموال متعلق به محکوم‌علیه توقیف کرد.
اما تا زمانی که حکم مذکور (که محکوم‌علیه را مالک شناخته است) نهایی نشود، مال غیرمنقول (مالی که قابل جابجایی نیست مثل خانه و زمین)، فقط در توقیف می‌ماند و محکوم‌‌له (کسی که حکم به نفع او صادر شده است) نمی‌تواند درخواست کند که از این مال، محکوم‌به (مورد حکم)، به او پرداخت شود. البته لازم به یادآوری است که اگر زوج مبایعنامه(قولنامه عادی) نسبت به املاک داشته باشد کفایت میکند و نیاز به رای نهایی نیست.
اعسار از پرداخت مهریه :
زمانی که زوجه اقدام به طلاق نماید و درخواستش ثبت و نهایی شود، مرد به پرداخت مهریه محکوم میشود. اما اگر شرایط پرداخت یکجای مهریه را نداشت میتواند با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی درخواست اعسار نماید که به موجب آن دادگاه مهریه را قسط بندی میکند.
شرایط درخواست اعسار: زوج هیچ مالی به نامش ثبت نشده باشد. زوج تاجر نباشد. دونفر مرد دارای شرایط قانونی، در دادگاه شهادت بدهند که وی توان پرداخت مهریه را ندارد.
در این مقاله از وبسایت وکیل مشهد سعی کردیم به طور کامل اطلاعاتی در خصوص مهریه و شرایط و انواع آن در اختیار شما کاربران گرامی قرار دهیم.
همچنین شما میتوانید در دیگر موضوعات حقوق خانواده در صفحه وکیل خانواده مشهد مطالب دیگر را مطالعه فرمایید.
در صورت این که در این زمینه نیاز به مشاوره داشتید میتوانید در صفحه مشاوره رایگان وکالت درخواست خود را ثبت کنید.
آخرین دیدگاه‌ها