قرارداد پیمانکاری چیست ؟ انواع قرارداد پیمانکاری

قرارداد پیمانکاری یکی از مهم ترین انواع قراردادها می باشد اما این قرارداد خود نیز به چند دسته تقسیم می گردد که در ادامه به معرفی هرکدام از آنها می پردازیم :

1. قرارداد پیمانکاری بر اساس روش اجرای پروژه
2. براساس قرارداد خرید خدمات تخصصی یک پارچه
3. براساس قراردادهای مبتنی بر کارایی انرژی ESCO
4. براساس قراردادهای بیع متقابل
5.  قراردادهای پیمانکاری براساس شرایط عمومی پیمان
6. قراردادهای پیمانکاری براساس احتساب حق بیمه
7. قرارداد پیمانکاری براساس روش های تامین مالی

قرارداد پیمانکاری بر اساس روش اجرای پروژه های پیمانکاری :

تک عاملی :

این روش به روش امانی نیز معروف است .کارفرما قسمت قابل توجهی از عوامل اجرایی را در اختیار دارد. و بیشتر امور در زمینه های طراحی و اجرا و مدیریت از سوی کارفرما انجام می شود .لذا بالاترین سطح از مسئولیت را به کارفرما تحمیل می کند. و به همین دلیل مدیران با تجربه سعی می کنند حتی المقدور از این روش استفاده نکنند.
در این روش ارکان اجرایی پیمانکار به صورت کلی حذف می شود .بنابراین میزان سود پیمانکار نیز به صورت مستقیم از هزینه های دوره ی عمر پروژه حذف می شود. ولی هزینه های مستقیم و غیرمستقیم کارفرما بالا خواهد رفت.این روش بیشتر جهت اجرای پروژه های ساده و کوچک مناسب است.

روش دو عاملی :

در این روش کارفرما از طریق یک قرارداد واحد،عملیات طراحی و ساخت را به شخص دیگر واگذارمیکند.مسئولیت امور به صورت عمده بر دوش پیمانکار است و نقش کارفرما عمدتاً مدیریت قرارداد و تأئید مراحل اجراست.و به همین جهت تغییر مفاد قرارداد برای هر دوطرف موجب ادعای جدید برای طرفین می شود. لذا باید در ابتدا با دقت نسبت به انتخاب پیمانکار و انعقاد قرارداد اقدام نمود.

روش سه عاملی :

جزو مرسوم ترین روش ها در ایران می باشد بر اساس این قرارداد کارفرما در قرارداد های جداگانه ، طراحی را به مشاور و عملیات ساخت را در اختیار پیمانکار می گذارد و نظارت کار بر عهده مشاور می باشد. در این روش پس از آماده شدن و تصویب نهایی طرح،معمولاً اسناد مناقصه توسط مشاور،تهیه می شود.

و پس از طی تشریفات خاص جهت مرحله ی اجرا به پیمانکار واگذار می شود.شرح وظایف پیمانکاران اجرایی درقالب فعالیت های مربوط به تأمین کالا،اجرای عملیات ساخت،نصب و سازماندهی اولیه جهت بهره برداری می باشد. لذا وظیفه ی نظارت بر نحوه ی اجرا نیز لازم است بر عهده یک مشاور باشد.
در این شکل از قرارداد مسئولیت هماهنگی و ریسک عدم هماهنگی بین طراح و ساخت به عهده کارفرما است. و مابقی ریسک،بین طراح و سازنده تقسیم می شود.

روش چهار عاملی :

کارفرما مسئولیت های خود از نظر هماهنگی بین طراحی و اجرا را به شخص خارجی دیگر منتقل می کند. و مسئولیت ها بین چهار رکن اصلی طراح و پیمانکار ،مدیر طرح و کارفرما تقسیم می شود.

روش طراحی و ساخت (epc) :

در این نوع قرارداد کارفرما خواسته های خود را به طرف مقابل اعلام می کند و پس از ان تمامی کار را به طرف مقابل می سپارد و در نهایت پروژه ی تکمیل شده را از پیمانکار تحویل می گیرد. کارفرما می تواند در مدت زمان اجرای پروژه خود شخصا و یا نماینده خود مسئولیت نظارت را برعهده بگیرند. در این روش تمام مسئولیت پروژه متوجه پیمانکار می باشد.

قرارداد های EC :

قراردادهای EC شامل خدمات توأم مهندسی و ساخت میباشند. عمده فرق این نوع قراردادها با قراردادهای EPC در بخش تأمین تجهیزات پروژه میباشد . تأمین تجهیزات در این نوع قراردادها بسیار کمرنگ است.ولی نحوه ارائه خدمات مهندسی توسط پیمانکار واجد صلاحیت،همانطور که در روش EPC شرح داده شد ، می باشد.

قرارداد های PC :

قراردادهای PC نیز پیمانهای تأمین کالا و تجهیزات ، ساختمان و نصب به صورت توأم برای کارهای صنعتی می باشد. در این نوع قراردادها همانند روش ، خدمات فاز یک و دو توسط یک مشاور دیگر انجام می شود. و فقط تأمین کالا و تجهیزات و ساختمان و نصب توسط پیمانکار برنده انجام میشود.

قراردادهای مبتنی بر کارایی انرژی (ESCO) :

قراردادهای مبتنی بر کارایی انرژی ،یکی از ابزارهای مهم بهینه سازی مصرف انرژی است. این قراردادها مبلغ ثابت و مشخصی ندارند. بلکه میزان پرداخت به شرکت به میزان صرفه جویی انجام شده بستگی دارد.درقرارداد منعقده، شرکت خدمات انرژی ،راساً اقدام به سرمایه گذاری می کند. و در مقابل،مشتری فقط در طول قرارداد بخشی از صرفه جویی حاصله درهزینه های انرژی را به شرکت پرداخت می کند. پس از پایان قرارداد مالکیت تجهیزات نصب شده را به دست می آورد.

قراردادهای بیع متقابل :

این نوع از قرارداد خود شامل چند قراردادجداگانه است که همگی در کنار هم یک قرارداد اصلی را تشکیل می دهند. دراین نوع قرارداد،شرکت سرمایه گذارخارجی کلیه وجوه سرمایه گذاری،نصب تجهیزات و راه اندازی و انتقال تکنولوژی را برعهده می گیرد.

و پس از راه اندازی به کشور میزبان واگذار می کند.بازگشت سرمایه و سود سرمایه از طریق فروش محصولات و خدمات به دست می آید.در این شکل از عقود ملاحظات حقوقی به صورت ویژه می بایست لحاظ گردد.معمولا ًمباحث حاکمیت قوانین ،روابط ارزی فی ما بین،اعمال حق کنترل،نظارت فنی،مالی و موارد مشابه به نحو برجسته در قرارداد قید می گردد.

انواع قرارداد های پیمانکاری بر اساس شرایط عمومی پیمان :

1. قرارداد همسان خرید تجهیزات (P) برای خریدهای خارجی
2. قرارداد خرید تجهیزات (P) برای خریدهای داخلی
3. قرارداد پیمان های مهندسی، تأمین کالا و تجهیزات به صورت توأم (EP) برای کارهای صنعتی
4. قراردادهای همسان طرح و ساخت غیرصنعتی (DB)
5. موافقتنامه، شرایط عمومی و شرایط خصوصی پیمان (نشریه 4311)
6. انعقاد پیمان اجرای کارهای ساختمانی به صورت سر جمع
7. انعقاد پیمان براساس فهرست بهای تجمیع شده راه، باند فرودگاه و زیرسازی راه آهن
8. موافقتنامه قراردادهای خدمات مشاوره ژئوتیک و مقاومت مصالح
9. موافقتنامه قراردادهای نقشه برداری

قرارداد پیمانکاری بر اساس احتساب حق بیمه :

1. قرارداد پیمانکاری مشمول ضوابط طرح های عمرانی
2. قرارداد پیمانکاری غیرعمرانی
3. قرارداد پیمانکاری براساس استخدام یا عدم استخدام نیروی کار
4. قرارداد های پیمانکاری بر اساس روش های تامین مالی

روش های تامین مالی قرارداد های پیمانکاری بر حسب مرجع تامین کننده منابع :

بخش دولتی :

1. اعتبارات کمک دارایی های سرمایه ایی
2. اعتبارات هزینه این

بخش خصوصی :

1. بخش عمومی ( سهام / اوراق مشارکت و… )
2. مشارکت بخش دولتی و خصوصی
3. سرمایه گذاری های خارجی

نتیجه گیری :

قرارداد پیمانکاری جزو مهم ترین و پرکاربردترین قرارداد ها می باشد. قراردادی است میان کارفرما و پیمانکار. بر اساس نوع قرارداد اختیارات و وظایف هر شخص مشخص می گردد و افراد موظف می شوند تا زمان معین شده در قرارداد اقدام به تکمیل پروژه نمایند. ریز جزئیات وظایف و تعهدات باید در قرارداد ذکر شود و پیمانکار موظف به اعمالی که در قرارداد پیمانکاری ذکر نشده است نمی باشد.

در این مقاله از سایت وکیل مشهد سعی کردیم به صورت کامل اطلاعاتی در زمینه قرارداد پیمانکاری را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.

چنانچه در زمینه های دیگر حقوقی نیاز به مطالعه داشتید میتوانید به صفحه وکیل حقوقی در مشهد مراجعه نمایید.