تهدید چیست؟ ابتدا نیاز است پیش از هر چیز، تعریفی از تهدید بیان کنیم. تهدید، به معنای ترساندن و بیم‌دادن شخصی توسط دیگری است که ممکن است فرد به واسطه آن، مرتکب جرم یا تسلیم اموال خود شود.
به عبارتی، تهدید، که می‌تواند به صورت شفاهی، کتبی، علنی یا غیر علنی رخ دهد، جرمی است که گاها یک فرد به طور ناخودآگاه مرتکب آن می‌شود؛ فرد حتی فکر نمی‌کند که این کار ممکن است مستحق مجازات باشد.
ممکن است برای شما سوال باشد که جرم تهدید چیست؟ تهدید، در قوانین کیفری و مجازات اسلامی، نوعی جرم شناخته می‌شود و برای انواع آن، مجازات مختلفی در نظر گرفته شده است.
در ادامه به بررسی جرم تهدید، 6 نوع رایج آن و مجازاتی که برای آن‌ها وجود دارد، می‌پردازیم.
تهدید چیست؟
تهدید، به معنای قصد و نیت آسیب‌رساندن به دیگری است. تهدید، افراد را تحت فشارهای روحی و روانی قرار می‌دهد و از فرد در آن شرایط، سوء استفاده‌های بی‌شماری انجام می‌گیرد.
گاهی افراد به علت دارا بودن قدرت جسمانی زیاد و یا عالم‌بودن نسبت به برخی از مسائل خصوصی افراد، آن‌ها را مورد سوء استفاده‌های روحی و جسمی قرار می‌دهند.
این اشخاص، با ایجاد بیم و اضطراب در یک فرد، او را مجبور به انجام‌دادن کارهایی می‌کنند تا به هدف خود دست یابند؛ بنابراین، تهدید، منوط به وجود تهدیدکننده و تهدیدشونده است و زمانی مطرح می‌شود که در شخصی، ترس ایجاد کند.
پیامد این تهدیدها و سوء استفاده‌ها می‌تواند عامل و موجب ترس و واهمه افراد شوند. در قانون مجازات اسلامی برای مرتکبین جرم تهدید، مجازات حبس و شلاق در نظر گرفته شده است.
عناصر تشکیل‌دهنده جرم تهدید
جرم تهدید، از آن دسته جرایمی است که تحقق آن وابسته به عناصر تشکیل‌دهنده جرم تهدید است. هر جرم دارای سه عنصر یا رکن است و برای اینکه محرز شود، نیاز است تا هر سه این ارکان را داشته باشد. این موارد به شرح زیر هستند:
- عنصر قانونی
- عنصر مادی
- عنصر معنوی
عنصر قانونی جرم تهدید
عنصر قانونی بدین معنا است که قانون‌گذار در قانون، عملی را جرم دانسته و برای آن مجازاتی تعیین شده است. طبق ماده ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی(تعزیرات) چنین مقرر شده است که:«هر کس با جبر و قهر یا با اکراه و تهدید دیگری را ملزم به دادن نوشته یا سند یا امضاء و یا مهر نماید و یا سند و نوشته‌ای که متعلق به او یا سپرده به او میباشد را از وی بگیرد، به حبس از ۳ماه تا ۲سال و تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم خواهد شد.»
همچنین قانون‌گذار در ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی(تعزیرات) انواع تهدید را بیان کرده و برای آن‌ها ضمانت اجرای کیفری در نظر گرفته است:«هر گاه کسی دیگری را به هر نحو تهدید به قتل یا ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی و یا به افشاء سری نسبت به خود یا بستگان او نماید، اعم از اینکه به این واسطه تقاضای وجه یا مال یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را نموده یا ننموده باشد، به مجازات شلاق تا (۷۴) ضربه یا زندان از ۲ماه تا ۲سال محکوم خواهد شد.»
عنصر مادی جرم تهدید
هرنوع عملی که تهدید به وسیله آن انجام می‌گیرد، عنصر مادی جرم محسوب می‌شود. در تهدید، جرم ممکن است به اشکال مختلف و متفاوتی انجام گیرد و این تهدیدات جان، مال، آبرو و اسرار افراد را هدف قرار دهند.
چنانچه شخصی با هر وسیله ای اعم از تلفن، پیامک، لفظ، نامه و… دیگری را تهدید نماید، عنصر مادی جرم تهدید شکل می‌گیرد.
عنصر روانی جرم تهدید
عنصر معنوی جرم، به معنای قصد و نیت مجرمانه در انجام عمل مجرمانه است؛ در جرم تهدید نیز چنانچه مجرم با قصد و نیت سوء و به دست آوردن منافعی به چنین عملی مبادرت نماید، جرم مزبور شکل می‌گیرد.
در این جرم، آنچه اهمیت دارد، بیان تهدید است و این موضوع، به عملی‌شدن قطعی این تهدید توسط شخص تهدیدشونده مرتبط نیست.
به نوعی می‌توان گفت، انگیزه فرد در محرز شدن جرم تهدید تاثیری ندارد؛ این تهدید، چه برای مزاح و تفریح بوده و چه برای دفاع از حق، جرم محسوب می‌شود.
انواع و اقسام تهدید
تهدید نیز مانند هر جرم دیگری، انواع مختلفی دارد و از طریق روش‌های گوناگون، قابل اثبات است؛ قاضی می‌تواند حین رسیدگی، متناسب با هر نوع، مجازات آن‌را تشدید یا در آن تخفیف اعمال کند.
تهدید به مرگ
مجرم، از تهدید برای رسیدن به اهداف و تمایلات خود استفاده می‌کند. خواسته مجرم ممکن است امضاء سند، اخذ مال، دست‌نوشته و یا هر چیز دیگری باشد که فرد مورد نظر از انجام آن امتناع می‌ورزد.
تهدید به مرگ خود شخص و یا عزیزان او، امری است که معمولاً هر فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در بیشتر موارد، فرد تن به خواسته مجرم می‌دهد.
تهدید به ضررهای نفسانی
تهدید نفسی، آن دسته از تهدیداتی را شامل می‌شود که به جسم یک فرد آسیب وارد می‌کند بدون اینکه منتهی به کشتن وی شود؛ مانند تهدید با چاقو، تهدید به بریدن اعضای بدن، تهدید به شکستن گردن، بریدن زبان و …
تهدید به آبروریزی
تهدید به آبروریزی و یا همان تهدید به شرف، از آن دسته از تهدیدهایی است که در جامعه امروزه، بسیار شایع و فراگیر شده است. این نوع از تهدید، نیاز به ابزار خاصی ندارد؛ به همین علت، اکثر مجرمان از آن استفاده می‌کنند.
تهدید مالی
در تهدیدات مالی، حقوق مالی یک فرد مورد هدف قرار می‌گیرد، مثل تهدید به آتش‌زدن خانه، تهدید به شکستن شیشه‌های محل سکونت و کسب و در کل هر تهدیدی که باعث ضرر مالی برای فرد می‌شود.
تهدید به افشای راز
در تهدید به افشای راز، فرد مزبور خیلی زود تحت تاثیر قرار می‌گیرد. زیرا در این نوع ممکن است یک فرد با افشای رازهایش، بخشی از دستاوردهای خود را از دست بدهد؛ از این رو، ترجیح می‌دهد تا حق‌السکوت پرداخت کند.
تهدید در فضاهای مجازی
تهدیداتی که در بستر فضای مجازی رخ می‌دهند می‌توانند به راحتی پیگیری شوند، مانند تهدید به انتشار تصاویر خصوصی؛ در حالی که بسیاری از افراد گمان می‌کنند در این فضا، تهدیدات آن‌ها مورد پیگرد قانونی قرار نمی‌گیرد.
جرم تهدیدهایی که در فضای مجازی به وسیله صوت، نوشته، فیلم، عکس و یا هر چیز دیگری اتفاق می‌افتد، ادله الکترونیک به حساب می‌آیند. مراجع دادسرا و پلیس فتا، مسئولیت پیگیری این نوع از جرایم را بر عهده دارند.
چگونگی اثبات جرم تهدید چیست؟
بر اساس قانون مجازات اسلامی و طبق ماده 160 آن:« ادله اثبات جرم عبارت است از اقرار، شهادت، قسامه و سوگند در موارد مقرر قانونی و علم قاضی است.»
به موجب این قانون، قسامه مختص به جنایاتی است که به جسم وارد می‌شوند؛ همچنین سوگند، که یکی از راه‌های اثبات جرم است، در جرایم تعزیری پذیرفته نمی‌شود.
اقرار متهم
اقرار، که به سیدالادله شهرت دارد، به این معناست که، فرد متهم به انجام و ارتکاب کاری به نفع دیگری و ضرر خود، اقرار و اعتراف نماید و آن‌را بپذیرد.
در ماده 172 قانون مجازات اسلامی در رابطه با اقرار متهم این‌گونه مقرر شده است:«در کلیه جرائم، یک‌بار اقرار کافی است، مگر در جرائم زیر، که نصاب آن به شرح زیر است:
الف) چهار بار در زنا، لواط، تفخیذ و مساحقه
ب) دو بار در شرب خمر، قوادی، قذف و سرقت موجب حد.»
شهادت شهود
شهادت شهود، یکی از ادله‌هایی است که جهت اثبات اکثر جرایم کیفری از آن استفاده می‌شود و در ماده 199 قانون مجازات اسلامی برای آن، مقرراتی مشخص شده است.
چنانچه در جرم تهدید، دو شاهد عاقل و بالغ مرد شاهد و گواه بر تهدید فردی باشند و در دادگاه به این موضوع شهادت دهند، از آن‌ها پذیرفته می‌شود.
علم قاضی
قاضی محکمه دارای اختیاراتی است که می‌تواند از علم خویش در رسیدگی‌های قضایی و اثبات جرایم استفاده نماید؛ در ماده 211 قانون مجازات اسلامی، به این مورد اشاره شده است.
چنانچه قاضی محکمه با توجه به اسناد، شواهد و مدارکی که به وی ارائه می‌شود، به این علم برسد که جرم تهدید واقع شده است، می‌تواند به مجازات مرتکب حکم دهد.
جرم تهدید چه مجازاتی دارد؟
جزای جرم تهدید در ماده 668 و 669 قانون مجازات اسلامی، تعیین شده است و پس از اثبات آن، قاضی می‌تواند متناسب با شرایط و شخصیت طرفین، اقدام به صدور رای کند.
به موجب این قوانین، فرد مجرم به حبس از ۳ماه تا ۲سال و شلاق تا (۷۴) ضربه محکوم می‌شود. البته لازم به ذکر است، هر تهدیدی، جرم محسوب نمی‌شود.
به طور مثال، شخصی مدت‌ها توسط فرد یا افرادی مورد آزار و مزاحمت در فضای مجازی قرار دارد، اگر آن فرد یا گروه را تهدید به ارائه مدارک به دادگاه و طرح شکایت از آن‌ها کند، نمی‌توان آن‌را یک جرم کیفری دانست.
مدارک لازم جهت اثبات جرم تهدید
هر مدرکی دال بر دارا بودن الفاظ، نوشته‌های تهدیدآمیز و …، که این جرم را در دادگاه اثبات نماید، می‌تواند به عنوان مدرک به دادگاه محترمه ارائه شود.
گاه فرد در شرایطی تهدید می‌شود که امکان ثبت و ضبط جرم را ندارد؛ در واقع، مدارک کافی جهت اثبات مجرم‌بودن شخص مقابل را ندارد. در این صورت ممکن است نتواند در محضر دادگاه ادعای خود را اثبات نماید و به نتیجه دلخواه خود برسد.
آیا جرم تهدید قابل گذشت است؟
قانون‌گذار در ماده ۱۰۳ قانون مجازات اسلامی چنین بیان داشته است که کلیه جرایم غیر قابل گذشت هستند، مگر اینکه در قانون به قابل گذشت‌بودن آن‌ها اشاره شده باشد.
لیست جرایم قابل گذشت، در ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی بیان شده که جرم تهدید نیز در این ماده در نظر گرفته شده است؛ از این رو، چنانچه شاکی از شکایت خود صرف نظر نماید، مجرم تبرئه می‌شود.
سخن نهایی
در این مقاله از وکیل مشهد، سعی کردیم اطلاعاتی جامع در زمینه جرم تهدید در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. تهدید در لغت به معنای ترساندن است که در قوانین کیفری سراسر جهان و در قانون مجازات اسلامی ایران، یک جرم محسوب می‌شود.
به همین دلیل، قانون‌گذار برای جرم تهدید، مجازاتی را در ماده 668 و 669 مقرر داشته است. همان‌طور که می‌دانید، مسائل حقوقی دارای پیچیدگی‌های خاصی هستند که برای حل‌کردن آن‌ها به تخصص، تجربه و دانش نیاز است.
چنانچه شما نیز با این مشکل مواجه شده‌اید، می‌توانید با مراجعه به صفحه وکیل مشهد، درخواست خود را جهت مشاوره رایگان ثبت کرده و با وکیل کیفری مشهد در این مورد مشورت کنید.
