اعسار در لغت به معنای عسر و سختی می باشد. عدم توان مالی و در تنگنا قرار داشتن ، نوعی اعسار است. در اصطلاحات حقوقی به افرادی که توان مالی ندارند و یا به علت عدم دسترسی به دارایی هایشان ( در رهن بانک بودن و..) قادر به پرداخت بدهی های خود نباشند ، معسر گفته می شود. در پی جریانات رسیدگی به شکایات ، گاه افرادی پیدا می شوند که توان پرداخت هزینه ی حق الوکاله و یا حتی هزینه های دادرسی را ندارند. چنین افرادی می توانند از دادگاه تقاضای اعسار داشته باشند. اگر ادعای آنها به مرحله اثبات برسد ، دادگاه هزینه های شکایت وی را تقبل می نماید.
مشمولین تقاضای اعسار
فردی که برای گرفتن حق خود و یا دفاع از منافعش شکایت می نماید اما از توان مالی کافی برخوردار نمی باشد و از پرداخت هزینه های دادرسی باز مانده است.
فردی که به علت ارتکاب جرم و یا دارا بودن بدهی متهم شده است واقامه دعا از جانب طلبکار بر علیه وی باشد و حکم به نفع طلبکار صادر شود و در واقع رای نهائی مبنی بر محکوم بودن وی باشد و اجرائیه نیز صادر گردد. اما توانایی پرداخت بدهی خود را نداشته باشد.
انواع معسر
معسر به دو دسته ی معسر مطلق و معسر نسبی تقسیم می شود که در اعسار نسبی فرد قادر به پرداخت قسطی بدهی خود است اما در اعسار مطلق علاوه بر اینکه شخص توانایی مالی ندارد حتی در صورت تقسیط بدهی، وی قادر به پرداخت نیست.
اعسار نیزبه دو دسته تقسیم می شود :
- اعسار نسبت به هزینه دادرسی
- اعسار نسبت به محکوم به
برای اینکه دادخواست شما در دادگاه ثبت شود ، می بایست ابتدا اقدام به پرداخت هزینه های دادرسی نمایید. افرادی که قادر به پرداخت این هزینه ها نیستند اما برای دفاع از حق و حقوق خود می خواهند تشکیل پرونده دهند ، باید یکسری مراحل قانونی را طی نمایند. در این میان قانون اعسار نسبت به هزینه دادرسی ،
راه حلی است برای افرادی که از توان مالی مناسب ، برخودار نیستند. افرادی که به موجب حکم دادگاه ملزم به پرداخت خسارت، دین و یا هر هزینه دیگری به سایر افراد می شوند ولی توانایی پرداخت آن را ندارند، معسر شناخته شده و می توانند با اثبات اعسار نسبت به محکوم به(آنچه نسبت به آن حکم شده)، معاف از پرداخت شوند.
مراحل درخواست اعسار
- ارائه دادخواست اعسار توسط مدعی
- ابلاغ پرونده به قاضی توسط مدیر دفتر
- رسیدگی به پرونده در خارج از نوبت در دادگاه دعوی اصلی
- معرفی حداقل 4 شاهد به دادگاه توسط مدعی جهت اثبات اعسار
- انضمام مدارک به دادخواست
- اقدام به بررسی دادخواست اعسار توسط دادگاه
- احضار شهود به دادگاه و سوگند شاهدین در حضور قاضی
- استعلام مدارک از مراجع مربوطه توسط دادگاه
- تطبیق ادعای درخواست کننده اعسار و اظهارات شهود
- صدور حکم اعسار توسط دادگاه، در صورت اثبات ادعا
- رد دادخواست توسط دادگاه، در صورت عدم اثبات ادعا
مزایای تقبل دادخواست اعسار توسط دادگاه
- مدعی هزینه دادرسی را پرداخت نمی کند.
- به مدعی اعسار ، وکیل معاضدتی ارائه می شود.
- مدعی از پرداخت حق الوکاله معاف می شود.
- مدعی از پرداخت هزینه های انتشار آگهی معاف است.
- هزینه دستمزد کارشناس نیز توسط دادگاه پرداخت می شود.
- مدعی از تقسیط بدهی بهره مند می گردد.
- در بحث طلاق ، مدعی از پرداخت حقوق زوجه معاف می گردد.
مدارک مورد نیاز برای اثبات اعسار
- شهادت شهود به انضمام استشهاد نامه کتبی شاهدین
- در اعسار از هزینه دادرسی، مدعی ملزم به معرفی 2 شاهد و در اعسار از محکوم به معرفی 4 شاهد است.
- فهرست اموال منقول و غیر منقول
- فهرست همه نقل و انتقالات اموال طی 1 سال گذشته
- موجودی حساب های بانکی
- کلیه مطالبات خود از دیگران و اموالی که نزد دیگران دارد.
- در صورت درخواست اعسار از محکوم به، ارائه دادنامه محکومیت
دادخواست اعسار را می توانید همزمان با ارائه دادخواست اصلی به دادگاه تقدیم نمایید. همچنین می توانید دادخواست اعسار را به صورت جداگانه و بعد از دادخواست اصلی به دادگاه تقدیم نمایید.
نکات مهم در زمینه اعسار
در صورتی که فرد مدعی اعسار ، فوت نماید ورثه وی به موجب متوفی مشمول بهره مندی از حق اعسار نخواهند شد. مگر در صورتی که خود آنها نیز معسر تشخیص داده شوند.
اگر با دادخواست اعسار شما موافقت نشود ، می توانید درخواست تجدید نظر تقاضا دهید.استفاده از حق اعسار در همه مراحل دادرسی امکان پذیر است.چنانچه مدعی اعسار، در هرکدام از مراحل دادرسی توانایی مالی پیدا کند، حکم اعسار وی لغو شده و ملزم به پرداخت هزینه ها و دیون خود خواهد بود.اگر اعسار در مرحله بدوی ثابت شود، حکم اعسار وی جهت استفاده در تمام مراحل دادرسی مربوط به آن پرونده، از جمله تجدیدنظر خواهی و فرجام خواهی موثر خواهد بود.
مرجع صالح رسیدگی به دادخواست اعسار، دادگاه بدوی است.در صورت صدور رای به نفع معسر و خروج وی از اعسار، وی ملزم به پرداخت هزینه های دادرسی خواهد بود.ادعای اعسار از جانب تجار تنها در صورتی قابل پذیرش خواهد بود که در ابتدا دادخواست ورشکستگی داده و ادعای خود را ثابت نمایند.بررسی استشهاد نامه ارائه شده ضروری است.
زیرا در مواردی مشاهده می شود که برخی افراد بنابه رفاقت با مدعی و یا از روی رودربایستی استشهاد را امضا کرده اند.
چگونگی تنظیم دادخواست
برای رسیدگی به پرونده های حقوقی لازم است ، دادخواستی تهیه نمایید که فرمی ست از پیش تهیه شده و فرد شاکی اقدام به پر کردن اطلاعات خود می نماید. از سه روش می توان اقدام به ثبت دادخواست نمود :
- دادخواست دستی توسط خود فرد یا وکیل (در شهرستان های کوچک به علت عدم دسترسی به خدمات الکترونیک قضائی امکان تنظیم دستی دادخواست وجود دارد.)
- ثبت نام در سامانه ثنا و تنظیم دادخواست توسط خود شاکی از طریق سامانه خدمات الکترونیک قضائی
- مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضائی و درخواست تنظیم دادخواست
نمونه فرم دادخواست اعسار
نتیجه گیری
اعسار در لغت به معنای عسر و سختی می باشد. عدم توان مالی و در تنگنا قرار داشتن ، نوعی اعسار است. در اصطلاحات حقوقی به افرادی که توان مالی ندارند و یا به علت عدم دسترسی به دارایی هایشان ( در رهن بانک بودن و..) قادر به پرداخت بدهی های خود نباشند ، معسر گفته می شود. اعسار نیزبه دو دسته تقسیم می شود : 1- اعسار نسبت به هزینه دادرسی 2- اعسار نسبت به محکوم به
دادخواست اعسار را می توانید همزمان با ارائه دادخواست اصلی به دادگاه تقدیم نمایید.
در صورتی که فرد مدعی اعسار ، فوت نماید ورثه وی به موجب متوفی مشمول بهره مندی از حق اعسار نخواهند شد. مگر در صورتی که خود آنها نیز معسر تشخیص داده شوند.
در این مقاله از وسایت وکیل مشهد سعی کردیم به صورت کامل اطلاعاتی در زمینه اعسار در اختیار شما کاربران گرامی قرار دهیم.
همچنین شما میتوانید در دیگر زمینه های حقوقی به بخش وکیل حقوقی در مشهد مراجعه نمایید.
اعسار چیست
مزایای تقبل دادخواست اعسار توسط دادگاه
- مدعی هزینه دادرسی را پرداخت نمی کند.
- به مدعی اعسار ، وکیل معاضدتی ارائه می شود.
- مدعی از پرداخت حق الوکاله معاف می شود.
- مدعی از پرداخت هزینه های انتشار آگهی معاف است.
- هزینه دستمزد کارشناس نیز توسط دادگاه پرداخت می شود.
- مدعی از تقسیط بدهی بهره مند می گردد.
- در بحث طلاق ، مدعی از پرداخت حقوق زوجه معاف می گردد.
