سرقت چیست ؟ از سرقت و یا همان دزدی به عنوان قدیمی ترین جرایم یاد می شود. بر طبق ماده 267 قانون مجازات اسلامی ، جرم سرقت اینگونه تعریف شده است : سرقت یعنی ربودن مالی که متعلق به دیگری است. یعنی مالک مال شخصی غیر از خود سارق است.
در قانون مجازات اسلامی سرقت را به دو گروه تقسیم می نمایند :
1-سرقت از نوع حدی
2- سرقت از نوع تعزیری
تعریف سرقت و انواع آن
سرقت یا دزدی عملی مجرمانه و غیرقانونی است که در ماده 265 قانون مجازات اسلامی تعریف شده و به معنی ربودن مال متعلق به غیر است. جرم سرقت برای شکلگیری باید 3 عنصر قانونی، روانی و مادی را داشته باشد و جمع این سه رکن باعث ایجاد دزدی میشود. سرقت دارای دو نوع حدی و تعزیری است که در سرقت حدی باید تمام شرایط 14 گانه آن وجود داشته باشد و به سرقتی که در آن، سارق شرایط سرقت حدی را نداشته باشد، سرقت تعزیری میگویند.
سارق چیست
در دزدی، به شخصی که مال فرد دیگر را بدون اجازه او میدزدد، سارق گفته و به این کار او نامهای دیگری مانند ربودن، کش رفتن، برداشتن، بلند کردن، گرفتن و قاپیدن مال دیگری نیز میگویند.
سرقت حدی چیست ؟
سرقت حدی به سرقتی گفته می شود که جهت ارتکاب آن در شرع مجازات در نظر گرفته شده است. سرقت حدی سرقتی است که شرایط وقوع آن، مجازات و کم و کیف آن در شرع بیان شده است. در این نوع از سرقت حدالهی جاری می شود و قاضی محکمه نمی تواند مجازات را کم و زیاد نماید.
سرقت تعزیری چیست ؟
سرقتی که واجد ویژگی های سرقت حدی نباشد، سرقت تعزیری است، اغلب سرقت هایی که در حال حاضر در جامعه در حال وقوع است از نوع سرقت تعزیری است. سرقت تعزیری سرقتی است که قاضی محکمه می تواند بین حداقل و حداکثر مجازات تعیین شده، مجازات تعیین نماید. البته سرقت تعزیری نیز دارای 3 نوع می باشد که عبارتند از:
- سرقت تعزیری ساده
- سرقت تعزیری مشدد
- سرقت رایانه ای
عناصر تشکیل دهنده جرم سرقت :
جرم سرقت نیز مانند دیگر جرایم دارای عناصر مختلف است :
- عنصر قانونی جرم سرقت
- عنصر مادی جرم سرقت
- عنصر معنوی جرم سرقت
عنصر قانونی جرم سرقت چیست ؟
قانون گذاران برخی از افعال را جرم می انگارند و برایشان مجازاتی نیز تعیین نموده اند. ما نمی توانیم فردی را مجرم بدانیم که در قانون برای فعلش هیچ مجازاتی تعیین نشده است. جرم سرقت به جهت فراوانی مصادیق آن مواد بیشتری از قانون مجازات اسلامی را به خود اختصاص داده است.
عنصر قانونی سرقت حدی
عنصر قانونی جرم سرقت حدی در مواد267، 268، 278مورد جرم انگاری قرار گرفته است.
عنصر قانونی سرقت تعزیری ساده
عنصر قانونی جرم سرقت ساده در ماده661 قانون مجازات اسلامی( تعزیرات) جرم انگاری شده است.
سرقت ساده به سرقتی گفته می شود که در مصادیق مقرر شده با عنوان سرقت مشدد توسط قانون گذار جای نگیرد.
عنصر قانونی سرقت تعزیری مشدد
قانون گذار مصادیق متعدد سرقت تعزیری مشدد را مورد جرم انگاری قرار داده است و مواد651 تا 660 قانون مجازات اسلامی( تعزیرات) را به این موضوع اختصاص داده است.
عنصر قانونی سرقت رایانه ای
ماده 12 قانون جرایم رایانه ای سرقت رایانه ای را بیان داشته است و جهت ارتکاب این عمل ضمانت اجرای کیفری برای مرتکب در نظر گرفته شده است.
دزدی
مالکیت افراد نسبت به اموالشان در تمام دورانها موضوعی مهم و حساس بوده است و برخلاف آنها، برخی از افراد نیز وجود دارند که حقوق مالکیت مالکان را نادیده میگیرند. با پیشرفت جوامع و پس از سالها، قوانین حقوقی بسیاری برای محترم شمردن اموال مالکان وضع شده است. قانونگذار نیز برداشتن مال دیگران را بدون اجازه مالک، تحت عنوان جرم سرقت یا دزدی معرفی میکند.
رضایت شاکی در جرم سرقت خودرو
به جرایمی که اراده شاکی خصوصی در شروع به تعقیب، صدور حکم و اجرای مجازات، تاثیر داشته باشند، جرایم قابل گذشت میگویند. در این نوع جرایم، شاکی خصوصی میتواند از حق خود صرف نظر کند و با گذشت وی، اثر منع تعقیب یا حکم برائت و یا موقوفی اجاری حکم صادر خواهد شد. از شرایط گذشت شاکی در جرم سرق خودرو میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
- اهلیت شخصی که گذشت میکند.
- گذشت شخص شاکی باید منجز و قطعی باشد.
- گذشت باید به موجب سند رسمی باشد و یا در جلسه دادگاه ارائه شود.
- در صورتی وجود وکیل سرقت نیز، وکیل میتواند رضایت شاکی را در صورت وجود، اعلام کند.
عنصر مادی جرم سرقت چیست ؟
هرنوع عملی که اعمال مجرمانه به وسیله ی ان صورت می گیرند می توانند تشکیل دهنده ی عنصر مادی جرم سرقت پنداشته شوند. در جرم سرقت ربایش مال عنصر مادی این جرم است که ممکن است ربایش به اشکال مختلف و در شرایط های متفاوت انجام گیرد.
جرم سرقت به صورت فعل واقع می شود و ترک فعل نمی تواند عنوان سرقت و ربودن داشته باشد. سارق بایستی مال دیگری را با انجام فعلی برباید.
عنصر معنوی جرم سرقت چیست ؟
مقاصد و نیت های مجرمانه می توانند تشکیل دهنده ی عنصر معنوی جرم سرقت در نظر گرفته شوند. در جرم سرقت چنانچه رباینده با قصد و نیت تصاحب مال دیگری و با علم به اینکه مالی متعلق به او نیست و متعلق به دیگری است آن را تصاحب نماید. عنصر معنوی جرم سرقت شکل می گیرد.
سرقت تعزیری به چند دسته تقسیم می شود ؟
بررسی انواع و اقسام سرقت های تعزیری :
سرقت مسلحانه :
در برخی موارد دیده شده است که سارقان با سلاح های گرم و سرد اقدام به ربودن مال مالک می نمایند. استفاده از سلاح های سرد و گرم باعث می شود که افراد زودتر تسلیم خواسته سارق شوند و دارایی خود را به انها پیشکش کنند. در واقع سارق در پیشبرد هدف خویش از سلاح و اذیت و آزار نیز بهره می برد.
سرقت مسلحانه در شب :
یکی از مصادیق سرقت مشدده که قانون گذار در قانون پیش بینی نموده است سرقت گروهی مسلحانه در شب می باشد که شرایط خاص خود را دارد و قانون گذار چنین مقرر کرده است که چنانچه افرادی سیاهی شب و سکوت حاصل در شب را برای سرقت خویش در نظر گیرند و در این میان به صورت گروهی و یا مسلحانه نیز وارد عمل شوند مجازات مشدده ای در انتظار آنان خواهد بود.
سرقت از منزل :
سرقت از منازل نیز جزو سرقت مشدده محسوب می شود. ممکن است سارق از سلاح نیز در این نوع از سرقت ها استفاده نماید و یا اینکه با آگاهی قبلی که از خالی بودن منزلی دارد به منزل شخصی افراد ورود نماید و اموال مد نظر خود را برباید.
سرقت در جاده :
این نوع از سرقت و زورگیری در گذشته بیشتر مشاهده می شد اما در دنیای امروزی کمرنگ تر شده است. با این حال نمی توان گفت که به طور کامل محذوف است. گاها در جاده های کم تردد و خلوت این نوع از سرقت مشاهده می شود که سارقان این جرم نیز اغلب مسلح هستند.
کیف زنی و جیب بری :
کیف زنی و جیب بری یکی دیگر از نمونه های سرقت مشدد تعزیری است که سارق از شلوغی مکان های عمومی جهت جیب بری و یا از خلوتی برخی از مکان های عمومی جهت کیف زنی استفاده می نماید این عمل در قانون مجازات اسلامی در ماده 657 مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
سرقت از محل تصادف :
سارق از ضعف افراد مصدوم و گاها از شلوغی محل تصادف و حادثه سوء استفاده می نماید و عمل ربایش خویش را انجام می دهد. سرقت از محل تصادف و یا مناطق حادثه دیده نیز جز موارد سرقت مشدد می باشد که در ماده 658 قانون مجازات اسلامی(تعزیرات) جرم انگاری شده است.
سرقت مدارک شناسی :
مدارک شناسی افراد با دو هدف مورد سرقت قرار می گیرند، یا سارق به دنبال پول و…در کیف مدارک بوده است و بعد از ناکامی ، مدارک را اغلب رها می کند. حالت دوم وقتی است که فرد بخواهد جرم یا عمل غیر قانونی را با مدارک شخص دیگری انجام دهد.
سرقت خودرو :
سرقت خودرو نیز از جرایم شایعی است که به وفور رخ می دهد و اعمال خلاف گونه بسیاری ممکن است بدین وسیله انجام گیرد. گاهی خودرو جهت اوراق نمودن و فروش تجهیزات خودرو مورد سرقت قرار می گیرد اما گاهی خودرو سرقتی جهت انجام جرم های متنوع مورد سرقت واقع می شود.
گاهی مالک خودرو با تدید مجبور به تسلیم مال خود می شود و گاهی بدون اینکه متوجه شود با جای خالی خودرو خود روبه رو می شود. که البته اعمال انجام گرفته در جرم سرقت و نتیجه این جرم در نوع مجازات سارق موثر است.
سرقت گوشی و لپتاپ :
گاهی سارقین به جهت فروش گوشی همراه اقدام به سرقت آن می نمایند و گاهی نیز با هدف سوء استفاده جهت ارتکاب سایر جرایم دست به این عمل می زنند که مورد دوم بسیار شایع و دردسر ساز می باشد.
از این رو لازم است پس از وقوع جرم سرقت گوشی به سرعت مراتب قانونی آن طی گردد.
سرقت لپ تاپ نیز به دو جهت ممکن است واقع گردد، گاهی به جهت خرید و فروش آن و گاهی به علت اطلاعاتی که در لپ تاپ وجود دارد که مسلما نمی توان بر روی آن ها قیمت گذاشت.
ایا گذشت شاکی در جرم سرقت موجب بخشش فرد مجرم می شود ؟
جرم سرقت در هیچ نوع آن، قابل گذشت نمی باشد و گذشت و رضایت شاکی خصوصی سبب تبرئه مجرم از قسمت عمومی جرم نمی گردد.
در این مقاله از وکیل مشهد سعی کردیم اطلاعات کامل و جامعی در زمینه سرقت در اختیار شما کاربران گرامی قرار دهیم.
در صورتی که نیازمند به وکیل مورد سرقت در مشهد بودید میتوانید به صفحه مشاوره رایگان وکالت مراجعه کنید و درخواست خود جهت مشاوره ثبت نمایید.
آخرین دیدگاهها