سقط جنین، اسقاط بچه از رحم مادر پیش از موعد مقرر یا ناقص بودن آن را گویند. رایج ترین دلیلی برای سقط جنین که در اکثر کشورها مورد قبول واقع شده است، نجات جان مادر باردار است. صرف نظر از ممنوع بودن ان و جرم محسوب شدنش در مواردی خاص ممکن است انجام آن مجاز محسوب شود. اما در هرحال از دیدگاه فقه اسلامی حرام است و برای زن حامله جایز نیست.
سقط جنین به چند دسته تقسیم می شود؟
دسته اول، سقط جنین عادی
در این نوع سقط مادر و یا زن و شوهر تمایلی به سقط ندارند اما به سبب بیماری های مربوط به جنین بدون اینکه خود فرد در سقط دخالتی داشته باشد انجام میشود و موجب مرگ جنین می شود.
دسته دوم، سقط جنین ضربه ای
زمانی است که سقط جنین ضربه ای باشد، یعنی سقط در اثر تصادفات و اینگونه اتفاقات رخ میدهد.
دسته سوم، سقط جنین طبی یا درمانی و یا همان قانونی
این نوع مرگ جنین هنگامی اتفاق می افتد که حاملگی برای مادر خطرناک باشد و جان وی به خطر افتاده باشد. همچنین ممکن است قطع دوران حاملگی برای جلوگیری از عوارض جسمانی زن امری ضروری و برای نجات زندگی مادر قلمداد شود.
دسته چهارم، سقط جنین جنایی
یعنی شخص با اراده و قصد خود به عمد مرتکب آن می گردد. سقط جنین از منظر اسلام سقط جنین در اسلام چه از طریق مصرف دارو باشد و چه از طرق مشروع باشد و یا زنا در هر صورت حرام است. صرف نظر از اینکه در برخی موارد ضرورت سقط را داریم و انجام آن مجاز شمرده شده از دیدگاه فقه اسلام حرام است.
در روایتی ابی عقیده میگویند: از امام باقر علیه السلام سوال کردم زن حامله بدون اطلاع شوهر خود از داروی استفاده کرده و فرزندی که در رحم داشته را ساقط نموده حکم چیست؟ حضرت فرمود اگر جنین در حالی که ساقه شده استخوان داشته و بر استخوان و گوشت روییده شده باید دیه او را به پدرش بپردازد.
سوال کردم آیا زن در دیه فرزندی که سقط شده با پدر شریک نمی شود ؟حضرت فرمود خیر چون او را کشته است از او ارث نمی برد. دلالت این روایت در حکم مسئله روشن است زیرا امام علیه السلام افتاده جنین را قتل دانسته و فرموده قاتل از دیه به ارث نمی برد.
در روایت دیگری اسحاق بن عمار می گوید: از امام کاظم سوال کردم زنی از ترس اینکه صاحب فرزند شود اقدام خوردن دارو می نماید و بر اثر آن جنین ساقط می شود. حضرت فرمود نباید چنین کاری انجام دهند و می گویند عرض کردم آنچه زن در رحم دارد در حد متفاوت است فرمودند اولین مرحله خلقت انسان نطفه است این روایت نیز بر حرمت اقساط جنین حتی با فرض اینکه شوهر از آن آگاهی داشته و بدان راضی باشد دلالت دارد.
تمکین زن در مقابل مرد برای سقط جنین:
مرد نمیتواند همسرش را وادار به سقط جنین کند. چنان که اطاعت زوجه از زوج در سقط جنین حرام است. اگر کسی با علم و آگاهی و اراده قتل به واسطه ضربه یا اذیت و آزار و یا هر وسیله دیگر موجب شود که زن حامله جنین را پس از اتمام خلقت و ولوج روح دمیده شده ساقط نماید قاتل محسوب میشود و باید قصاص گردد در این حکم تفاوتی میان مراحل مختلف جنین نیست. بنابراین ساقط کردن نطفه استقرار یافته در جدار رحم نیز که مبدا رشد جنین است حرام میباشد.
سقط جنین معلول چه حکمی دارد؟
سقط جنین معلول همچون عقب مانده ذهنی یا ناقص الخلقه حتی قبل از دمیده شدن روح جایز نیست مگر آن که باقی ماندن آن در آن حالت پس از تولد به طور یقین موجب عسر و حرج به پدر و مادر گردد که در این صورت برخی قبل از دمیده شدن روح سقط را جایز دانسته اند.
جدید ترین شرایط سقط جنین در سال ۱۴۰۱ چیست ؟
نخستین مرحله برای دریافت مجوز سقط جنین مراجعه مادر به پزشکی قانونی مرکز استان است و یا اگر مادر به دلیل بیماری بستری است همسر یا یکی از نزدیکان مادر میتواند به پزشکی قانونی مراجعه و تقاضای سقط جنین را از ناحیه مادر بکند.
پس از مراجعه مادر به پزشکی قانونی لازم است مدارکی را به پزشکی قانونی تحویل دهد. پس از تشکیل پرونده مادر توسط احدی از پزشکان مورد مصاحبه و معاینه قرار میگیرد.
در پزشکی قانونی کمیسیونی سقط متشکل از قاضی؛ متخصص متعهد؛ و پزشکی قانونی تشکیل میشود که پس از اعلام نظر کمیسیون قاضی کمیسیون در خصوص جواز صدور سقط یا عدم جواز تصمیم میگیرد. نکته قابل توجه این است که جواز سقط تنها قبل از ولوج روح یعنی تا قبل از چهار ماهگی جنین انجام میشود.
در صورتی که مهلت کافی برای تشکیل کمیسیون باشد پس از تشکیل پرونده حداکثر ظرف ۷ روز کمیسیون تشکیل و از مادر دعوت میشود در کمیسیون شرکت کند و در صورتی که زمان کافی نباشد و نیاز به تصمیم سریع باشد در همان روز کمیسیون تشکیل و تصمیممیگیرد.
نکته مهم و قابل ذکر این است که در صورتی که علت تقاضای سقط؛ ناهنجاری؛ بیماری جنین است؛ علاوه بر اخذ اظهارات مادر اخذ اظهارات همسر وی نیز ضروری است.
بنا به اظهار وکیل مشهد پس از صدور مجوز سقط که در قالب رای صادر میشود مادر میتواند به بیمارستان مراجعه و اقدام به سقط کند. مدت زمان اعتبار حکم سقط ۱۵ روز است که در صورت عدم اقدام در موعد مقرر حکمسقط صادره باطل میشود و اگر کمتر از ۱۵ روز تا چهار ماهگیجنین مانده باشد مهلت اقدام تا زمان چهار ماهگی جنین است.
در صورتی که مادر یا همسر وی به سقط یا عدم سقط جنین معترض باشند ظرف یک هفته از تاریخ صدور حکم میتوانند به ان اعتراض کنند که پرونده به دادگاه تجدید نظر مخصوص سقط پزشکی قانونی ارسال میگردد. البته در صورتی که سن جنین به چهار ماه رسیده باشد تجدید نظر خواهی بی فایده است زیرا پس از چهار ماهگی سقط امکان پذیر نیست.
دیه سقط جنین:
دیه اسقاط جنین در مراحل مختلف با توجه به مرحله ان متفاوت است. براساس قوانین سال 1401 دیه جنین تا دو هفتگی، معادل ۱۲ میلیون تومان ( ۲ درصد دیه کامل ) هزار تومان، است. به چهار هفتگی جنین، علقه گفته می شود.
از آنجا که سقط جنین، در این مرحله نیز، دیه مخصوص به خود را دارد، چهار صدم دیه کامل است و دیه سقط جنین، بر اساس نرخ دیه سال 1401، معادل ۲۴ میلیون تومان خواهد بود.
سقط جنین، در هشت هفتگی که اصطلاحا مضغه، نامیده می شود نیز دیه مخصوص به خود را دارد مضغه، یعنی اینکه جنین، به صورت توده گوشتی درآمده است و تقریبا در 8 هفتگی رشد خود، به سر می برد.
بر اساس بند ج ماده 716 قانون مجازات اسلامی، دیه سقط جنین، بعد از 16 هفتگی، از قرار زیر می باشد :
دیه جنین پسر: مبلغ دیه کامل انسان است که بر اساس محاسبه دیه سقط جنین به تومان، با توجه به نرخ دیه ۱۴۰۱، ۶۰۰ میلیون تومان است.
دیه جنین دختر: معادل نصف دیه کامل است که بر اساس محاسبه دیه سقط جنین به تومان، با توجه به نرخ دیه 1401، ۳۰۰میلیون تومان است.
دیه جنین خنثی: خنثی، کسی است که هم آلت مردانه دارد و هم آلت زنانه. دیه سقط جینن خنثی، سه چهارم دیه کامل است که بر اساس محاسبه دیه سقط جنین به تومان، با توجه به نرخ دیه ۱۴۰۱، ۴۵۰ میلیون تومان است.
بر اساس نظر مشورتی قوه قضاییه، حکم تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی مبنی بر یکسان سازی دیه زن و مرد در مورد جنین نیز، قابل اجرا بوده و با عنایت به اطلاق این تبصره، می بایست، تفاوت دیه جنین دختری که روح در آن دمیده شده است تا سقف دیه مرد، از صندوق تامین خسارت های بدنی پرداخت شود.
نتیجه گیری :
در این مقاله از وبسایت وکیل آگاه سعی کردیم به صورت کامل در رابطه با سقط جنین و انواع و اقسام آن صحبت کنیم . همچنین شما میتوانید دیگر مقالات در مورد دعاوی خانوادگی را در صفحه وکیل خانواده مشهد مطالعه فرمایید
آخرین دیدگاهها